%20b_1868%20d_24-1.jpg)
Anna Urbanowicz (Manterys) urodziła się w Zarogowie. W 1936 roku jej rodzice przeprowadzili się z małych posiadłości w Zarogowie na żyźniejsze gospodarstwo w Podlipiu, w powiecie złoczowskim, woj. Tarnopolskim (obecnej Ukrainie). Przez polepszenie bytu chcieli wykształcić swoje dzieci. 10 lutego 1940 roku rosyjska Czerwona Armia deportowała około 1,7 miliona Polaków w bydlęcych i towarowych wagonach na przymusowe prace w głąb Rosji sowieckiej. Rodzinę Serafina zagnano do miejscowości Jagszordin, w przyłuzkim rejonie Republiki Komi, około 200 km na południe od Syktywkaru, stolicy republiki. Tam dorośli i starsze dzieci zmuszeni byli do pracy przy wyrębie drzew, w warunkach głodu i nieprzychylnego klimatu. W łagrze Anna uczęszczała do rosyjskiej szkoły podstawowej. Po stalinowskiej „amnestii” zostali zwolnieni 31 sierpnia 1941 roku. Droga do Polski była odcięta przez toczącą się wówczas wojnę niemiecko-rosyjską. Chcąc przyłączyć się do armii Andersa, na początku 1942 roku dotarli do miasta Czirak-czi na południu Uzbekistanu. Osłabieni głodem, pracą ponad siły i chorobami, Serafin i Celestyna zmarli tam na tyfus w marcu 1943 roku. Ich dzieci zostały ewakuowane wraz z Polską Armią dowodzoną przez generała Andersa, przez port Kransowodsk i Morze Kaspijskie do Iranu, do miasta Isfahanu, wraz z kilkoma tysiącami innych polskich dzieci-sierot. 1 listopada 1944 roku, na zaproszenie rządu nowozelandzkiego, wraz z ponad 700 sierotami zostali przewiezieni do Nowej Zelandii. Tam opiekowano się nimi i osiedlono w Obozie Polskich Dzieci w Pahiatua.
Gimnazjum ukończyła w internacie przy konwencie św. Dominika w Dunedin, na Wyspie Południowej w Nowej Zelandii. Była celującym uczniem i brała pierwsze miejsca w sporcie. Została nauczycielką. Poślubiła Leopolda Urbanowicza (byłego Junaka przy Wojsku Polskim na Uchodźstwie) Uchodźstwie Wellingtonie, w Nowej Zelandii i zamieszkała w Auckland. Mieli syna Bolesława. Mając 29 lat Anna zmarła w 1961 roku. Pochowana na cmentarzu Waikumete w Auckland, blisko miejsca, gdzie później pochowano jej starszą siostrę Rozalię Zazulak (Manterys). Obszerniejsze opisy o środowisku, z którym Anna dzieliła swój tułaczy los można znaleźć w książce New Zealand’s First Refugees: Pahiatua’s Polish Children.
Źródło: Stanisław Manterys (7-12-1935 – )
Anna Urbanowicz (Manterys) was born in Zarogów. In 1936, her family moved from their small farm in Zarogów for a more prosperous life in the village of Podlipie, county Złoczów, Tarnopol province (now part of the Ukraine). Her parents wanted to be able to afford a good education for their children.
On 10 February 1940 the Russian army deported the family (along with 1.7 million other Poles in Eastern Poland) in cattle trucks to forced-labour camps across the Soviet Union. This Manterys family was taken to Yagshordin, Priludski region, Komi Republic in northern Russia, 200 kilometres south of Syktyvkar. Under conditions of slow starvation and extremes of climate they were forced to work in the taiga forest.
They were eventually released from this bondage after an amnesty for Polish deportees was issued by the Russians 31 August 1941.The family made their way south to meet up with other Polish refugees trying to join the Polish army being formed in Russia. They reached the town of Chirak-chi in southern Uzbekistan several months later in early 1942.
Weakened by lack of food, overwork, hardship and diseases, both Serafin and Celestyna died there within a very short space of time in March 1942 during a typhus epidemic. Their children were then evacuated with the Polish army under General Władysław Anders through Krasnovodsk on the Caspian Sea to temporary refuge in Isfahan, Iran. On 1 November 1944 they arrived in New Zealand as invited refugees, along with 733 mostly orphaned children, by the New Zealand Government. They were housed and very well looked after in the Polish Children's Camp in Pahiatua.
In New Zealand she attended St Dominic’s Catholic College as a boarder. She was an exceptional student and excelled in sports. She became a teacher and married Leopold Urbanowicz (a former cadet in the Polish Army in Exile) in Wellington, New Zealand and lived in Auckland. They had one child – Bolesław. Anna died in 1961 of cancer at age 29 and was buried in the Waikumete Cemetery in Auckland, New Zealand, near her sister Rozalia Zazulak (Manterys). The full history of these events can be found in the book New Zealand’s First Refugees: Pahiatua’s Polish Children.
Source: Stanisław Manterys (7-12-1935 – )